hero image

Αυτόλογες κυτταρικές θεραπείες

Αυτόλογες κυτταρικές θεραπείες

Αυτόλογες κυτταρικές θεραπείες

H επιστηµονική παρατήρηση της ρύθµισης των φλεγµονωδών παραγόντων στον ανθρώπινο οργανισµό από τον τοµέα έρευνας της βασικής επιστήµης οδήγησε στην ανακάλυψη και τη χρήση των αυτόλογων κυτταρικών θεραπειών στην ιατρική πράξη, αφού µε την εξέλιξη της τεχνολογίας και της ιατρικής επιστήµης κατέστη δυνατή η κατανόηση των µηχανισµών φλεγµονής και επούλωσης των ιστών. Με την κατανόηση των µηχανισµών αυτών δόθηκε η δυνατότητα παρέµβασης και ενίσχυσης στους ήδη υπάρχοντες µηχανισµούς αναγέννησης και αποκατάστασης που διαθέτει ο ανθρώπινος οργανισµός και δηµιουργήθηκε ένας νέος τοµέας στην ιατρική, αυτός των αυτόλογων κυτταρικών θεραπειών, που αναφέρεται στα βλαστοκύτταρα (stemcells) και στο πλάσµα πλούσιο σε αιµοπετάλια (plateletrichplasma – PRP).

 

Στόχος των αναγεννητικών θεραπειών είναι να ενισχύσουν την αποκατάσταση των ιστών που διαθέτουν χαµηλή δυνατότητα αυτοεπούλωσης και περιορισµένη αγγείωση, όπως οι χόνδροι, οι τένοντες και οι σύνδεσµοι. Η πολυδυναµικότητα των κυττάρων και η ικανότητά τους να ενεργοποιούν τις κατάλληλες κυτταρικές οδούς σηµατοδότησης, ώστε να διαφοροποιηθούν και να σχηµατίσουν τον κατάλληλο ιστό για την επούλωση της βλάβης, καθιστούν τις αυτόλογες κυτταρικές θεραπείες µια εξαιρετική µη φαρµακευτική εναλλακτική ή συµπληρωµατική θεραπεία στις ήδη υπάρχουσες συντηρητικές και χειρουργικές θεραπείες.

 

PRP (plateletrichplasma): Πλάσµα πλούσιο σε αιµοπετάλια

Με τον όρο PRP εννοούµε µια αυτόλογη κυτταρική θεραπεία που βασίζεται στην ικανότητα του οργανισµού να επουλώνει τις βλάβες του χρησιµοποιώντας τα αιµοπετάλια που βρίσκονται στο ίδιο του το αίµα.

Η θεραπεία µε PRP βασίζεται στη δυνατότητα επεξεργασίας και αποµόνωσης ποσότητας του αίµατος που είναι πλούσια σε αιµοπετάλια και εγχύεται σε αυξηµένη συγκέντρωση στην περιοχή της βλάβης.

Η διαδικασία είναι σχετικά απλή, χρειάζεται µια µικρή ποσότητα αίµατος, η οποία έπειτα από φυγοκέντρηση θα αποδώσει 2,5-3 ml πλάσµα πλούσιο σε αιµοπετάλια. Ακολουθούν επεξεργασία και ενεργοποίηση των αιµοπεταλίων, τα οποία εγχύονται στην πάσχουσα περιοχή. Η συνολική διάρκεια δεν ξεπερνά τα 45-60 λεπτά και είναι δυνατό να εφαρµοστεί και στον χώρο του ιατρείου. ∆εν απαιτείται νοσηλεία ή κάποια ειδική αποθεραπεία µετά την έγχυση του πλάσµατος πλούσιο σε αιµοπετάλια (PRP).

Η λήψη ιστορικού και η επιλογή της θεραπείας µε τις κατάλληλες ενδείξεις από τον γιατρό την καθιστούν πολύ ασφαλή. Επίσης, σε αντίθεση µε τα αντιφλεγµονώδη και την κορτιζόνη που δρουν κυρίως ως παυσίπονα, στοχεύει στην αποκατάσταση των βλαβών. Ορισµένες από τις ενδείξεις είναι η οστεοαρθρίτιδα, οι µυϊκοί τραυµατισµοί – θλάσεις, τα διαστρέµµατα, οι επικονδυλίτιδες, οι τενοντίτιδες και οι χονδροπάθειες.

 

 

Μερική ρήξη συνδέσµων

Η µέθοδος των PRPs χρησιµοποιείται ευρέως, καθώς αποδεδειγµένα προσφέρουν ανακούφιση των ασθενών από τον πόνο και επιταχύνουν την επούλωση των τραυµατισµένων ιστών, επιτρέποντας ταχύτερη επάνοδο στην καθηµερινότητα και στις αθλητικές δραστηριότητες.

 

Βλαστοκύτταρα (StemCells)

Τα βλαστοκύτταρα είναι αδιαφοροποίητα πολυδύναµα κύτταρα που έχουν τις ιδιότητες του πολλαπλασιασµού της αυτοανανέωσης και της διαφοροποίησης. Τα αρχέγονα κύτταρα µπορούν να δώσουν γένεση σε διάφορους ιστούς, καθώς αντιδρούν µε τοπικούς ή µε συστηµικούς παράγοντες, ανάλογα µε τις ανάγκες του περιβάλλοντος. Η ιδιότητα αυτή της διαφοροποίησης των βλαστοκυττάρων ονοµάζεται πλαστικότητα. Η ικανότητα των βλαστοκυττάρων να σχηµατίζουν ιστικά κύτταρα είναι η βάση αυτής της αυτόλογης κυτταρικής θεραπείας, που ουσιαστικά στηρίζεται στη δυνατότητα αποµόνωσης, διαχωρισµού και καλλιέργειας των βλαστοκυττάρων ώστε να συλλεχθούν σε ικανό αριθµό και να επιτύχουν την ιστική αναγέννηση.

Βλαστοκύτταρα ενηλίκων βρίσκονται στον µυελό των οστών, στον λιπώδη ιστό και σε άλλους ιστούς, όπως το πάγκρεας, το ήπαρ και οι πνεύµονες, όµως στην πράξη βλαστοκύτταρα λαµβάνονται είτε από τον λιπώδη ιστό είτε από τον µυελό των οστών.

Στην περίπτωση λήψης υλικού από τον µυελό των οστών, αυτή διενεργείται ανώδυνα υπό αναισθησία στον χώρο του χειρουργείου µε ειδικό εργαλείο (trocar), ώστε να αναρροφηθεί ικανή ποσότητα µυελού των οστών από την προκαθορισµένη περιοχή, που είναι συνήθως αυτή του λαγόνιου οστού, και ανάλογα µε την περίπτωση είτε εγχύεται έπειτα από ειδική επεξεργασία άµεσα στο σηµείο της βλάβης είτε αποστέλλεται προς καλλιέργεια και πολλαπλασιασµό των βλαστοκυττάρων.

Στην περίπτωση λήψης βλαστοκυττάρων από τον λιπώδη ιστό, χρησιµοποιείται η µέθοδος της λιποαναρρόφησης, που είναι ελάχιστα τραυµατική και προσφέρει ικανό αριθµό βλαστοκυττάρων, που µε ειδική τεχνική θα καλλιεργηθούν στο εργαστήριο, όπου και θα αποθηκευτούν σε ιδανικές συνθήκες µέχρι τη χρησιµοποίησή τους. Η λήψη διενεργείται σε αποστειρωµένο πεδίο, µε τοµή ελάχιστων χιλιοστών στο δέρµα, ανώδυνα υπό τοπική αναισθησία, συνήθως από την κοιλιακή χώρα µε τη χρήση ειδικού εργαλείου (trocar) για τη συλλογή των λιποκυττάρων. Η διαδικασία της καλλιέργειας των βλαστοκυττάρων διαρκεί περίπου τέσσερις εβδοµάδες.

Η εναπόθεση των βλαστοκυττάρων γίνεται ανάλογα µε το σηµείο της βλάβης και εγχύεται µε τη µορφή γέλης είτε τοπικά υπό ακτινοσκοπική καθοδήγηση είτε υπό αρθροσκοπική καθοδήγηση, όπου απαιτείται για καλύτερα αποτελέσµατα. Μετά την έγχυση των βλαστοκυττάρων, ακολουθείται ειδικό πρόγραµµα αποκατάστασης για µερικές ηµέρες εξατοµικευµένο στις ανάγκες και στην πάθηση του ασθενούς, ο οποίος επιστρέφει προοδευτικά στην καθηµερινότητά του.

Οι ενδείξεις αφορούν κυρίως παθήσεις των αρθρώσεων, κυρίως για την αποκατάσταση χόνδρινων βλαβών, την οστεοαρθρίτιδα και ορισµένες περιπτώσεις ρήξης του µηνίσκου, ενώ µπορούν να χρησιµοποιηθούν σε τενοντοπάθειες, ρήξεις τενόντων, µυϊκές θλάσεις και κατάγµατα.

Η µέθοδος αναγέννησης των ιστών µέσω των βλαστοκυττάρων είναι ένας σχετικά νέος τοµέας της επιστήµης, ο οποίος διευρύνεται καθηµερινά, καθώς παρουσιάζονται µελέτες από όλο τον κόσµο µε πολύ καλά αποτελέσµατα σε διάφορα πεδία εφαρµογής τους. Στον τοµέα της ορθοπαιδικής τα αποτελέσµατα είναι εξαιρετικά, καθώς υπάρχουν πάρα πολλές µελέτες που υποστηρίζουν επούλωση των ιστών στα σηµεία της βλάβης, την ανακούφιση από τον πόνο και την αποκατάσταση της λειτουργικότητας και την επάνοδο των ασθενών στην καθηµερινή δραστηριότητα.

Η σωστή λήψη ιστορικού, η εξατοµίκευση των αναγκών κάθε ασθενούς και η κατάλληλη επιλογή τους από τον εξειδικευµένο ορθοπαιδικό καθιστούν τη µέθοδο ιδιαίτερα αποτελεσµατική και ασφαλή, προσφέροντας ανακούφιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής µε ελάχιστα επεµβατικές τεχνικές.


 

Γεώργιος Σκάρπας
Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Αθλητικές Κακώσεις,Επιστημονικός Συνεργάτης Βιοκλινικής Πειραιά

 

Νικόλαος Μπαρμπουνάκης
Ορθοπαιδικός,Επιστημονικός Συνεργάτης Βιοκλινικής Πειραιά

 

Πίσω